Wystawa Hybrydy – z życia osobników w LELE Art Space ( 24.09. – 30.10.2021) jest kuratorskim konstruktem, który sprawia, że dzieła, wyabstrahowane z tutejszej przestrzeni i swojego tymczasowego sąsiedztwa, mogą przynieść odbiorcom nieco inne interpretacje i skojarzenia. Jednak tu i teraz – idea, która przyświecała autorom wydarzenia sprawiła, że we wspólnym akordzie razem zabrzmiały dźwięcznie, profetycznie i po mistrzowsku.
Kluczową, jak sadzę, dla lepszego rozczytania wystawy, jest praca Ann Oren Passage z 2020 r. Wideo ukazuje niebinarnego performera, który tworząc dźwięki do filmu z udziałem konia ujeżdżeniowego powoli stapia się ze zwierzęciem, staje się jego imitacją, współczesnym centaurem. Film w oczywisty sposób kruszy tradycyjny podział ról płciowych, ale prowokuje także do pytań ze sfery – rzec by można – „eko”. Pozwala odbiorcy ujrzeć elegancję zwierzęcia i doskonałość przyrody, a tym samym powielić także emocje niebinarnego bohatera.
Powiązanie między światem ludzkim i nie-ludzkim jest głównym wątkiem wystawy. Idąc dobrze znanym tropem ezopowych bajek, pozwala nam ona z bliska zajrzeć w oczy końskim pyskom, świńskim ryjom i wszelkim inny maskom, pod którymi łatwo rozszyfrować ludzi. Diagnoza z tej narracji przedstawia się niewesoło. Wokół jurne ogiery, krzepkie minotaury, bolesne wzwody: tu pinokiowego nosa (Alicja Pakosz, Kałuża) a tam różowej pantery, ale owe maczystowskie figury nie wnoszą światu witalności antycznego Priapa. Sformatowany przez system (Michał Slezkin, Piórnik) biały Europejczyk (Tomasz Mróz, White pride) utrzymuje przemocowy model zarządzania światem. Powołując się na fantasmagoryczne odmęty patriarchalnych wzorców bezrefleksyjnie i bezwzględnie czyni sobie ziemię poddaną.
Jednak wedle kuratorów wystawy ten model dochodzi już do ekologicznej i etycznej ściany. Kres antropocentryzmu jest w ich ujęciu drogą pożądanej ewolucji, nie dekadencją, transfiguracja ludzkości niezbędnym zaś tego procesu elementem. Szykuje się zatem skok nie w przepaść, ale w nadprzestrzeń. Człowiek ma szansę na optymistyczny finał. Na początek jednak musi wstać i wyjąć kij z…
HYBRYDY – Z ŻYCIA OSOBNIKÓW, 24.09. – 30.10.2021., w LELE Art Space
Artyści: Łukasz Horbów, Monika Misztal, Tomasz Mróz, Ann Oren, Alicja Pakosz, Michał Slezkin, Paweł Śliwiński
Kuratorzy: Ewa Opałka, Stach Szabłowski
sztukomodnie 